Strażak ochotnik gasi pożary i pomaga poszkodowanym w wypadkach. Inne rzeczy też robi

„Do zadań ochotniczych straży pożarnych należy podejmowanie działań w celu ochrony życia, zdrowia, mienia lub środowiska (…) - tak wskazuje Ustawa z dnia 17 grudnia 2021 roku o ochotniczych strażach pożarnych. Głównymi zadaniami strażaków ochotników należy (podobnie, jak strażaków zawodowych) gaszenie pożarów i wsparcie osób poszkodowanych w wypadkach, łącznie z zabezpieczeniem miejsc wypadków i porządkowanie ich po zakończeniu akcji ratowniczej. Istnieją natomiast jeszcze inne obowiązki, które na ekipy OSP nakładają przepisy.

Udział w alarmowaniu i ostrzeganiu ludzi o potencjalnych albo o istniejących zagrożeniach, a także udzielanie pierwszej pomocy to jedne z dodatkowych zadań strażaków z OSP. Strażacy ochotniczej straży pożarnej są uprawnieni do wydawania poleceń w zakresie kierowania ruchem na drodze podczas wykonywania działań w związku z prowadzeniem akcji ratowniczej. Mogą też wyważyć drzwi mieszkania w czasie takiej akcji, jeśli będą podejrzewać, że ktoś znajduje się wewnątrz, a nie udało im się nawiązać z nim kontaktu. Nietypowe interwencje, jak usuwanie gniazd szerszeni lub pomoc kotu, który wszedł na drzewo i nie potrafi zejść, także wpisują się w działania OSP.

W zakres działań brygad z ochotniczych straży pożarnych wchodzi również popularyzowanie sportu i kultury fizycznej, organizowanie ćwiczeń i uczestnictwo w szkoleniach, ćwiczeniach i zawodach sportowo-pożarniczych. Te są organizowane najczęściej przez Państwową Straż Pożarną albo gminę. Profilaktyka leży w kompetencjach OSP, czyli m.in. promowanie dobrych praktyk odnośnie zachowań i działań ludzi (głównie dzieci, ale dorośli też są edukowani), a także ochrony przeciwpożarowej budynków oraz pozostałych terenów. W szkołach i przedszkolach strażacy ochotnicy pojawiają się jeszcze po to, aby poprowadzić pogadanki i konkursy, których celem jest uświadomienie młodym słuchaczom, w jaki sposób zachowywać się, aby nie dopuścić do pożaru i co robić, gdy ogień jednak się pokaże.

Ochotnicze straże pożarne tworzą ponadto dziecięce i młodzieżowe drużyny pożarnicze, czyli grupy, które poznają zasady bezpieczeństwa w dziedzinie ochrony przeciwpożarowej i ćwiczą sprawność fizyczną. Nauka pierwszej pomocy przedmedycznej to kolejne zadanie strażaków. Oni również współpracują z gminą i na rzecz społeczności lokalnej.

Strażacy, należący do ochotniczej straży pożarnej, mają - oprócz obowiązków - także prawa. Jednym z nich jest prawo do zwolnienia od pracy zawodowej. Uprawnienie to przysługuje wówczas, gdy strażacy akurat biorą udział w akcji ratowniczej, ale też należy im się wypoczynek po tejże akcji, przy czym czas odpoczynku ustala osoba, która kierowała akcją ratowniczą. Pracodawca musi dać wtedy wolne pracownikowi, który jednocześnie jest strażakiem OSP. Szef musi zgodzić się na wolne pracownika - strażaka ochotnika od pracy także w przypadku, gdy ten wybiera się na szkolenie, organizowane przez straż pożarną lub przez inny podmiot, lecz straż pożarna go na nie kieruje.

Strażacy ze struktur OSP mogą liczyć na bezpłatne wyżywienie w czasie prowadzenia działań ratowniczych. Ci sami strażacy i kandydaci na strażaków mogą otrzymać dodatkowe ubezpieczenie. Jest jeszcze jeden bonus: jeśli będą wyrabiać paszporty, zapłacą pół ceny, ponieważ przysługuje im 50-procentowa zniżka.